BRUSSEL – De agrosector in Nederland heeft in 2016 in totaal ruim 780 miljoen euro subsidie ontvangen van de Europese Unie. Van dit bedrag werd 114 miljoen euro uitgekeerd aan boeren en tuinders in de provincie Noord-Brabant en bijna 54 miljoen euro in Limburg. Dat blijkt uit gegevens van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Evenals voorgaande jaren ging hiervan het grootste deel (47,5 miljoen) naar agrobedrijven in de Peelregio. Laat dit nu net de regio zijn met de hoogste veedichtheid en daaraan gerelateerde druk op milieu en leefomgeving.
De Europese Unie keert deze subsidies uit in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in Brussel doorgaans afgekort tot CAP (Common Agricultural Policy). Het ironische is dat deze enorme bedragen worden uitgekeerd, omdat de agrosector geacht wordt rekening te houden met natuur en milieu. Aangezien dit tot belemmering van de bedrijfsvoering kan leiden, worden boeren en tuinders hiervoor door Brussel (lees: belastingbetalers) gecompenseerd.
Je zou dus verwachten dat de sector ruimschoots aan de milieunormen voldoet. Het tegendeel is waar. De kwaliteitsnormen voor lucht, water en bodem worden op diverse plaatsen overschreden (vooral in de veedichte gebieden). Ook de biodiversiteit gaat nog steeds achteruit. Dit komt neer op gesubsidieerd afbreken van natuur en milieu ten gunste van multinationals die opereren op de wereldmarkt. De vraag is waarom de EU goedkope zuivel en karbonades blijft subsidiëren voor consumenten in bijvoorbeeld China?
In 2016 werd in Brabant en Limburg 114 miljoen respectievelijk 53,5 miljoen aan landbouwsubsidies uitgekeerd.
Basisbetalingsregeling
In 2016 werden de hoogste subsidiebedragen uitbetaald aan de agrosector in het kader van directe inkomenssteun via de zogeheten Basisbetalingsregeling, de Regeling jonge landbouwers en de regeling Crisisbeheer. Bij elkaar opgeteld ging het in Brabant en Limburg om bijna 97 miljoen euro, waarvan 73,5 miljoen aan agrobedrijven in Brabant en 23,3 miljoen in Limburg.
Provincie | Gemeente | Basisbetaling (in euro) |
---|---|---|
Limburg | Beek | 166.315 |
Limburg | Beesel | 215.357 |
Limburg | Bergen (L.) | 784.752 |
Limburg | Brunssum | 45.321 |
Limburg | Echt-Susteren | 1.308.797 |
Limburg | Eijsden-Margraten | 1.075.136 |
Limburg | Gulpen-Wittem | 1.238.102 |
Limburg | Heerlen | 58.562 |
Limburg | Horst aan de Maas | 1.965.764 |
Limburg | Kerkrade | 68.056 |
Limburg | Landgraaf | 91.537 |
Limburg | Leudal | 2.038.128 |
Limburg | Maasgouw | 333.423 |
Limburg | Maastricht | 204.610 |
Limburg | Meerssen | 272.813 |
Limburg | Mook en Middelaar | 105.460 |
Limburg | Nederweert | 1.518.414 |
Limburg | Nuth | 455.529 |
Limburg | Onderbanken | 194.579 |
Limburg | Peel en Maas | 1.667.371 |
Limburg | Roerdalen | 959.538 |
Limburg | Roermond | 342.438 |
Limburg | Schinnen | 245.515 |
Limburg | Simpelveld | 404.687 |
Limburg | Sittard-Geleen | 653.866 |
Limburg | Stein | 199.326 |
Limburg | Vaals | 237.716 |
Limburg | Valkenburg aan de Geul | 444.033 |
Limburg | Venlo | 593.469 |
Limburg | Venray | 1.956.450 |
Limburg | Voerendaal | 519.727 |
Limburg | Weert | 831.680 |
Limburg | Gennep | 484.359 |
Brabant | Aalburg | 961.845 |
Brabant | Alphen-Chaam | 1.562.196 |
Brabant | Asten | 1.777.696 |
Brabant | Baarle-Nassau | 2.249.240 |
Brabant | Bergeijk | 1.369.333 |
Brabant | Bergen op Zoom | 632.021 |
Brabant | Bernheze | 1.750.221 |
Brabant | Best | 303.032 |
Brabant | Bladel | 960.476 |
Brabant | Boekel | 897.178 |
Brabant | Boxmeer | 1.634.769 |
Brabant | Boxtel | 740.269 |
Brabant | Breda | 802.639 |
Brabant | Cranendonck | 878.669 |
Brabant | Cuijk | 886.545 |
Brabant | Deurne | 2.075.878 |
Brabant | Dongen | 502.211 |
Brabant | Drimmelen | 1.572.528 |
Brabant | Eersel | 1.426.504 |
Brabant | Eindhoven | 45.927 |
Brabant | Etten-Leur | 644.327 |
Brabant | Geertruidenberg | 412.746 |
Brabant | Geldrop-Mierlo | 175.944 |
Brabant | Gemert-Bakel | 2.372.417 |
Brabant | Gilze en Rijen | 1.057.087 |
Brabant | Goirle | 488.572 |
Brabant | Grave | 491.541 |
Brabant | Haaren | 889.564 |
Brabant | Halderberge | 1.100.030 |
Brabant | Heeze-Leende | 936.012 |
Brabant | Helmond | 157.905 |
Brabant | Heusden | 985.922 |
Brabant | Hilvarenbeek | 1.819.149 |
Brabant | Laarbeek | 809.532 |
Brabant | Landerd | 1.169.430 |
Brabant | Loon op Zand | 384.310 |
Brabant | Mill en Sint Hubert | 850.887 |
Brabant | Moerdijk | 2.259.310 |
Brabant | Nuenen, Gerwen en Nederwetten | 277.620 |
Brabant | Oirschot | 1.365.249 |
Brabant | Oisterwijk | 746.206 |
Brabant | Oosterhout | 884.828 |
Brabant | Oss | 3.162.352 |
Brabant | Reusel-De Mierden | 1.364.773 |
Brabant | Roosendaal | 1.415.172 |
Brabant | Rucphen | 921.543 |
Brabant | Schijndel | 526.246 |
Brabant | 's-Hertogenbosch | 1.675.478 |
Brabant | Sint Anthonis | 2.660.496 |
Brabant | Sint-Michielsgestel | 953.357 |
Brabant | Sint-Oedenrode | 1.296.254 |
Brabant | Someren | 1.630.911 |
Brabant | Son en Breugel | 175.851 |
Brabant | Steenbergen | 2.453.765 |
Brabant | Tilburg | 581.956 |
Brabant | Uden | 903.518 |
Brabant | Valkenswaard | 481.264 |
Brabant | Veghel | 1.984.366 |
Brabant | Veldhoven | 177.464 |
Brabant | Vught | 275.843 |
Brabant | Waalre | 179.145 |
Brabant | Waalwijk | 564.005 |
Brabant | Werkendam | 1.056.964 |
Brabant | Woensdrecht | 823.074 |
Brabant | Woudrichem | 883.094 |
Brabant | Zundert | 1.685.744 |
Volgens een toelichting van de RVO is de Basisbetaling gebaseerd op een ‘verplichte areaalbetaling binnen de EU die berust op de aan landbouwers toegewezen betalingsrechten die losstaat van de productie’. Risicobeheer is bedoeld voor “landbouwers die worden blootgesteld aan steeds grotere economische en ecologische risico’s” en wordt ook gehanteerd als “inkomensstabiliseringsinstrument voor landbouwers van wie het inkomen ernstig is gedaald.” In voorgaande jaren werd hiervoor vooral de Bedrijfstoeslagen gebruikt, maar die regeling is in 2016 nagenoeg afgebouwd.
Rundermesterijen
Op de lijst bedrijven die gebruik maken van de basisregeling staan 16 grote intensieve veehouderijen in Brabant en Limburg die meer dan een ton subsidie ontvangen, waaronder grote rundermesterijen in Someren (€ 316.000) en Asten (€ 297.000) en andere grote veebedrijven in Gemert-Bakel (€ 145.000), Deurne (€ 132.000), Peel en Maas (€119.000), Leudal (€ 116.000) en Boxmeer (€ 114.00). Gemiddeld wordt er € 20.000 tot € 30.000 per bedrijf uitbetaald.
Opslag varkensvlees
Andere opvallende uitgaven in 2016 waren subsidies voor de opslag van varkensvlees aan onder meer Vion Food International BV (1,7 miljoen), Van Rooi Meat BV (880.000). In totaal werd er ruim 3,4 miljoen euro uitbetaald aan de interventie en opslag van varkensvlees in koelhuizen.
Gemeenten, waterschappen en landschappen
Ook staan er diverse Brabantse en Limburgse gemeenten op de lijst van subsidieontvangers. Het hoogste bedrag (€ 350.000) werd uitgekeerd aan de gemeente Boxtel gevolgd door Roermond (€ 160.000). Op de lijst staan verder Breda (€ 105.000) Eersel (€ 94.000) en Gennep (€ 58.000). Daarnaast keren de waterschappen bijna elk jaar terug op de lijst. In 2016 waren dat waterschap Peel en Maasvallei ( 97.000) en waterschap Roer en Overmaas (1,2 miljoen). Ook stichting het Limburgs Landschap kreeg subsidie (€ 102.000).
Bovenstaande grafiek laat zien dat de EU-subsidies aan de agrosector de laatste drie jaar licht zijn gedaald. Bij elkaar opgeteld gaat het nog steeds om grote bedragen.
Rapport Europese Rekenkamer
De Europese Rekenkamer concludeert in haar jaarverslag dat sinds de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid in 2013 een derde van de EU-begroting nog steeds direct of indirect gericht is op het stabiliseren van markten en inkomenssteun aan bedrijven in de agrarische sector. De Rekenkamer heeft in het verleden diverse keren opgemerkt dat er meer betrouwbare statistieken en indicatoren nodig zijn om beter zicht te krijgen op de prestaties van het GLB, waarvan twee derde wordt uitgekeerd aan directe inkomenssteun.
De conclusie van de Rekenkamer luidt dat het systeem voor het meten van de prestaties van het GLB met betrekking tot de inkomens van landbouwers niet goed genoeg is opgezet en dat de kwaliteit en kwantiteit van de statistische gegevens die worden gebruikt voor de analyse van de inkomens van landbouwers belangrijke beperkingen kennen.
- Rapport Europese Rekenkamer: Is het systeem van de Commissie voor prestatiemeting met betrekking tot de inkomens van landbouwers goed opgezet en gebaseerd op degelijke gegevens?
- Zie ook: WNF: meeste EU-subsidies naar gebieden die onder druk staan
- En: Brabantse agrobedrijven: 136,5 miljoen EU-subsidie in 2015