GEMERT-BAKEL / BOEKEL – De gezamenlijke milieu- en bewonersgroepen in de Brabantse en Limburgse Peel vinden dat er een fundamentele discussie moet komen over de intensieve veehouderij met alle inwoners van De Peel. Deze discussie dient er te komen, voordat er stappen worden gezet richting zogenaamde ‘duurzame of zorgvuldige veehouderij’. De ‘Dialoog megastallen’ van staatssecretaris Bleker is daarvoor volstrekt ontoereikend. De Peelgroepen hebben dat geschreven in een brief aan de provinciebesturen van Brabant en Limburg en de gemeenteraden in De Peel.
De brief is geschreven in reactie op het rapport ‘Al het vlees duurzaam in 2020’ van de Commissie Van Doorn. De gezamenlijke milieu- en bewonersgroepen schrijven het eens te zijn met de noodzaak om de problemen van de intensieve veehouderij eindelijk aan te pakken. Over de wijze waarop en welke maatregelen daarvoor nodig zijn helaas (nog) niet. De Commissie Van Doorn laat bijvoorbeeld de mogelijkheid voor verdere schaalvergroting en uitbreiding van de veestapel nadrukkelijk open. Volgens de Peelgroepen is dat niet verenigbaar met het streven om duurzaam te gaan werken.
Begrip ‘duurzaam’?
Een ander kritiekpunt is dat de Commissie Van Doorn heeft nagelaten een heldere definitie te geven voor het begrip ‘duurzaam’. Het rapport komt niet verder dan ‘de intentie om over acht jaar het manifest te laten resulteren in een substantiële verduurzaming van de veehouderij’. Een vagere omschrijving kan haast niet. De gezamenlijke Peelgroepen zijn van mening dat zonder heldere, concrete beschrijving van de definitie ‘duurzaam’ het rapport van de commissie Van Doorn een veel te vrijblijvend karakter heeft, waarmee de hele exercitie op losse schroeven komt te staan.
In hun brief aan de provinciebesturen en gemeenteraden noemen de Peelgroepen vijf criteria waaraan ‘duurzame veeteelt’ minimaal dient te voldoen. Op de eerste plaats komt het beschermen en bewaken van de volksgezondheid. Het gebruik van antibiotica en andere middelen die cruciaal zijn voor de volksgezondheid mogen uitsluitend worden ingezet voor de humane geneeskunde. Ook de inzet van middelen die schade toebrengen aan planten en dieren in de omgeving van veehouderijen, of ten gevolge van afvalstromen gerelateerd aan deze veehouderijen, dienen tot een minimum te worden beperkt (beschermen van bodem, water en lucht).
Grondgebonden kringloop
Om het probleem van overbemesting op te lossen en te voorkomen, moet sprake zijn van een regionale, grondgebonden nutriëntenkringloop. Dit betekent dat veehouderijen gevestigd dienen te zijn op locaties waar voldoende grond aanwezig is om de geproduceerde mest (mineralen) op verantwoorde wijze aan te wenden. Gelet op de beschikbare ruimte in De Peel (en elders in Nederland) zal inkrimping van de veestapel noodzakelijk zijn. Verwerking van mest in allerlei technische installaties biedt hiervoor geen duurzame oplossing.
De leefbaarheid in De Peel (en andere regio’s) waar veel intensieve veehouderijen zijn gevestigd, staat al decennia onder druk. De Peel (Oost-Brabant en Noord-Limburg) is het meest vervuilde gebied in Europa qua ammoniak, stankoverlast en fijnstof. Daarnaast speelt een breed scala aan andere problemen een rol: verspreiding van zoönosen, geluidsoverlast, fysieke en psychische klachten, aantasting van natuur en landschap, enzovoort. Deze problematiek hangt samen met de hoge veedichtheid. Ook om die reden is inkrimping van de veestapel noodzakelijk.
Bijtring aan touwtje
Dieren hebben een intrinsieke waarde en behoefte. Een A4-tje extra ruimte en een bijtring aan een touwtje zijn niet voldoende om aan deze criteria te voldoen. Een varken wil wroeten; een kip scharrelen en een koe grazen. Het huisvesten van dieren in megastallen leidt tot een verhoogd risico op de uitbraak van (besmettelijke) dierziekten, waaronder varkenspest, vogelpest en Q-koorts. Naast het (vaak onnodig) ruimen van dieren leidt dit tot hoge kosten voor de maatschappij. Om dit proces te keren, is meer ruimte voor dieren noodzakelijk. Die ruimte ontbreekt in Nederland.
Volgens de Wereldvoedselorganisatie (FAO) behoort de veehouderij tot de grootste vervuilers en is daarmee verantwoordelijk voor ernstige aantasting van het milieu. Zowel op lokaal niveau als op wereldschaal. Er is dus alle reden om de consumptie van vlees & zuivel te matigen. Bovendien is de gedachte dat mensen (elke dag) vlees nodig hebben voor hun gezondheid gebaseerd op een fabel. De overheid zou burgers daarover beter en eerlijker moeten informeren. Vlees is een luxe artikel. Omgekeerd dienen burgers hun verantwoordelijkheid te nemen om dat probleem te helpen oplossen.
De brief is verzonden namens de gezamenlijke milieu- en bewonersgroepen in De Peel,
- Mens, Dier & Peel
- Milieuvereniging Land van Cuijk
- Werkgroep Behoud De Peel
- Vereniging Stop de Stank
- Behoud de Parel
- Leefbaar Buitengebied Nederweert
