DE PEEL – In Zuidoost-Brabant wordt 30 tot 40 procent van het totale mestvolume illegaal verhandeld en gedumpt. Dat stelt Cumela, de brancheorganisatie voor ondernemers in groen, grond en infra, in een recent verschenen artikel in De Boerderij. In de Peelregio wordt per jaar 8,5 miljoen ton mest geproduceerd. Als hiervan 40 procent illegaal verdwijnt, betekent dit dat 3,4 miljoen ton per jaar in het milieu verdwijnt. Recent hebben de Peelgroepen de Eerste Kamer in een brief gewezen op de fraudegevoeligheid van de Meststoffenwet.
Hans Verkerk van Cumela Nederland zegt in het artikel dat veehouders de sinds 1 januari verplichte mestverwerking kunnen omzeilen door de mest te (laten) scheiden en de dikke fractie af te voeren. Deze dikke fractie heeft op papier een hoger fosfaatgehalte dan in werkelijkheid het geval is. Op deze manier heeft de veehouder op papier voldaan aan zijn mestverwerkingsplicht.
Zwarte mest
Volgens Verkerk kunnen varkensboeren met deze werkwijze volstaan met export van één vracht behandelde mest in plaats van bijvoorbeeld vier vrachten. “De overige mest verdwijnt vaak in de omgeving op het land.” Eind vorig jaar gaf de voorzitter van LTO Nederland al aan dat 40 procent van de mest ‘zwart’ wordt verwerkt.
De vieze geur die letterlijk en figuurlijk boven het mestoverschot hangt, sluit nauw aan op een onderzoek van Wageningen Universiteit. Die becijferde dat er tussen 2006 en 2010 in totaal 45 miljoen kg fosfaat uit varkensmest is ‘zoekgeraakt’. Volgens de boeteclausule die in de Mestsoffenwet staat (11 euro boete per kg fosfaat) zou over deze 45 miljoen kg fosfaat een boete betaald moeten worden van bijna 500 miljoen euro.
Boete 2 miljard
Daarbovenop komt een boete à 7 euro voor het verdwijnen van de daaraan gekoppelde hoeveelheid stikstof. Globaal ligt de verhouding fosfaat:stikstof in mest op 1:4. Omgerekend levert dat een boete op van 1,25 miljard euro. En daar weer bovenop komt een boete van 7 euro per kg voor het overtreden van de Meststoffenwet (500 miljoen). Bij elkaar opgeteld vertegenwoordigt het frauderen met mest een boete van ruim 2 miljard euro. Deze boete is nooit geïnd door de daarvoor aangewezen instanties.
De oorzaak is gebrek aan handhaving van de Meststoffenwet en toezicht op de werkwijze van mesthandelaren door de overheid. Tot dusver is het gebruikelijk dat de dikke fractie handmatig door de mesthandelaren wordt bemonsterd en dat het toezicht op de registratie en stikstofboekhouding van mestopslagen ontbreekt. LTO Nederland, Cumela, Transport & Logistiek Nederland (TLN) zouden in gesprek zijn met het ministerie van Economische Zaken om strengere regels in te voeren voor mesthandelaren.
