Waarom 6 ton subsidie voor nieuwe varkenshouderij De Rips?

GEMERT-BAKEL / DE RIPS – Een meerderheid in de gemeenteraad van Gemert-Bakel (CDA, Dorpspartij, PvdA en OPA) zijn akkoord met het betalen van € 90.000 voor het verplaatsen van een leegstaande varkenshouderij in LOG De Rips, zodat 1.400 meter verderop in hetzelfde overbelaste gebied een varkenshouderij met 2.500 zeugen plus xx.xxx biggen kan worden gevestigd. Daar blijft het niet bij! Dit bedrag is een bijdrage aan een subsidie van € 600.000 die de provincie Brabant wil betalen voor dit verhuis- en uitbreidingsplan uit de pot aanpak urgentiegebieden. Waarom? Het aantal varkens neemt niet af, maar juist toe!

Op Jodenpeeldreef 2a in De Rips staat al jaren een varkenshouderij leeg. Op deze locatie kunnen in principe 1.999 varkens worden gehouden. De gemeente had deze vergunning al lang in kunnen trekken, maar heeft dit nagelaten. De uitstoot op deze locatie is momenteel nul. Een andere varkenshouder (VOF Heijligers-Van Gennip met reeds een vestiging aan de Eiermijndreef) komt in 2015 met een plan om de oude stallen weer in gebruik te nemen voor het houden van 1.999 varkens en 30 paarden.

Plan gewijzigd: 2.500 zeugen
Dit plan wordt later gewijzigd in het slopen en vestigen van een grote, nieuwe varkenshouderij voor circa 2.500 zeugen en xx.xxx biggen. Uit een toelichting bij deze aanvraag blijkt dat de omgeving, waaronder diverse varkenshouders, destijds geen bezwaren hadden tegen deze uitbreidingsplannen. Daarop ging het college van Gemert-Bakel akkoord met dit nieuwbouwplan. Volgens de fractie van Lokale Realisten is de gemeenteraad hierover niet geraadpleegd.

Toen in 2017 de buurt ineens wel tegen het uitbreidingsplan bleek te zijn, kwam er ineens een plan uit de hoge hoed om het bedrijf dan maar te verplaatsen naar Jodenpeeldreef 9. Op die locatie staat al jaren een bouwval van een boerderij en worden al geruime tijd geen dieren meer gehouden. De uitstoot op deze locatie is momenteel dus ook nul.

Jodenpeeldreef 9 anno 2018. Waar nu een bouwval staat, zou een nieuwe varkenshouderij moeten komen voor 2.500 zeugen plus xx.xxx biggen.

Met de locatie Jodenpeeldreef 9 is iets vreemds aan de hand. Uit een historisch overzicht blijkt dat in 1997 op deze locatie 66 melkkoeien gehouden mochten worden. Deze vergunning is op 28 mei 2004 ‘van rechtswege vervallen’ met de vermelding ‘intrekking’. Vanaf dat moment mochten er op Jodenpeeldreef 9 géén dieren meer worden gehouden. Op 20 juli 2010 (een paar maanden na het debat over het burgerinitiatief Megastallen-nee) blijkt er weer een oprichtingsvergunning te zijn verleend voor twee megastallen met in totaal 8.640 mestvarkens. Mens, Dier & Peel en omwonenden hebben hiertegen eerder bezwaar tegen aangetekend, maar deze zijn afgewezen.

Meerderheid voor kostbare verhuizing
Een meerderheid in de gemeenteraad (CDA, Dorpspartij, PvdA en OPA) vindt dat het verplaatsen van de varkenshouderij van Jodenpeeldreef 2a en nieuwbouw op naar nr. 9 een goede zaak is. Op deze locatie zouden dan geen 8.640 mestvarkens komen maar circa 2.500 zeugen en xx.xxx biggen. Het provinciebestuur is van plan hiervoor € 600.000 subsidie te verlenen uit de Subsidieregeling Urgentiegebieden Noord-Brabant (SUN). Een raadsmeerderheid is bereid om hieraan mee te betalen door € 90.000 te halen uit de gemeentelijke reserves en de subsidiepot Plattelandsontwikkeling.

Waarom gemeente en provincie diep in de publieke kas grijpen om verdere uitbreiding van de intensieve veehouderij rondom de zwaar overbelaste dorpskern van De Rips te faciliteren, is volstrekt onduidelijk. Bovendien is de Subsidieregeling Urgentiegebieden Noord-Brabant ooit in het leven geroepen om ‘overlast op te heffen in gebieden waar de kwaliteit van de leefomgeving of gezondheidssituatie als gevolg van overlast door de veehouderij onder de maat zijn’. In dit geval komt er de uitstoot van stank en fijnstof bij van 2.500 zeugen en xx.xxx biggen.

Leefomgeving allesbehalve kerngezond
Volgens CDA Gemert-Bakel is dit plan ‘een goede ontwikkeling voor De Rips’, omdat ondernemer en omwonenden samen met gemeente en provincie tot een oplossing zijn gekomen die voor iedereen acceptabel is. Dat er ook omwonenden zijn die fel gekant zijn tegen dit forse uitbreidingsplan, wordt verzwegen. Daarnaast beweert het CDA dat de uitstoot van stank en ammoniak zou afnemen. De partij refereert hier echter aan de situatie dat er 8.640 mestvarkens bij zouden komen en niet aan de huidige uitstoot. Die is op beide locaties momenteel “nul” is. In de praktijk is dus wel degelijk sprake van een verdere verslechtering van de situatie rondom De Rips. Zou houd je kennelijk volgens het CDA een dorp “kerngezond”.

Rondom De Rips zijn momenteel vergunningen verleend voor 80.000 mestvarkens, circa 7.500 zeugen en 22.000 biggen. Bij elkaar opgeteld zijn er bijna 110.000 plaatsen voor varkens rondom het dorp vergund. Daar bovenop komen ruim 43.000 nertsen, 5.300 stuks melkvee, 3.300 stuks vleesvee en 1.560 geiten en 239 schapen. De dorpskern van De Rips ligt aan de rand van een gebied dat tot 1 juli 2014 te boek stond als zogeheten landbouwontwikkelingsgebied (LOG). Aan de andere zijde ligt natuurgebied De Stippelberg.

Geen dieren erbij
De Lokale Realisten / D66 hebben een brief naar GS gestuurd. In een bericht op de website meldt deze partij dat de provincie tot nu toe antwoord weigert te geven op vragen over bovenstaande subsidie en rol van de gemeente Gemert-Bakel daarin. “Wij vinden het onbegrijpelijk dat de bouw van stallen en de groei van de veestapel in De Rips ook nog met € 600.000 geld van ons allemaal wordt gesubsidieerd. Wij zijn van mening dat er geen dier meer bij kan in onze gemeente”, aldus de Lokale Realisten / D66.

GroenLinks Brabant heeft vragen gesteld aan het provinciebestuur (PDF). GS laat in een reactie weten dat ‘de Jodenpeeldreef in het ”Aandachtsgebied” De Rips ligt, de aanduiding die de gemeente Gemert-Bakel gebruikt voor urgentiegebieden’. Opmerkelijk: in de recente MER-rapportage staat dat de gemeente Gemert-Bakel tot dusver nagelaten heeft urgentiegebieden aan te wijzen. GS meldt dat een eventuele provinciale bijdrage gericht is op maatregelen om het opheffen van lokale overlast financieel te ondersteunen. “Wij moeten de aanvraag overigens nog beoordelen.” Het provinciebestuur erkent verder dat de reductie van geur en fijnstof wordt gerealiseerd ten opzichte van de vigerende (verleende) vergunningen en niet op basis van de huidige situatie. Dat betekent dat de uitstoot in de praktijk hoe dan ook zal gaan toenemen. En daar mag de gemeenschap € 600.000 aan meebetalen!?