De Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost heeft minister Schouten (LNV) afgelopen woensdag opgeroepen om álle nertsenbedrijven in Zuidoost-Brabant preventief te ruimen om verdere besmettingen met het coronavirus en onrust te voorkomen. “De wijze waarop momenteel curatief wordt geruimd en het openlaten van de mogelijkheid tot herstart van de fokbedrijven zien wij niet als het passende antwoord op de door ons ervaren problematiek”, aldus de brief.
Voorzitter Jorritsma verwijst hierbij naar het grote aantal besmette nertsenfokkerijen, dat sindsdien is opgelopen tot 22 locaties (inmiddels 24) met in totaal meer dan 950.000 nertsen. Een oproep die getuigt van gezond verstand.
Aantal geruimde nertsen per regio na 24e besmetting in Ledeacker (Sint Anthonis).
Opheffen vervoersverbod
Met verbazing en stijgende verontwaardiging lazen wij vrijdagavond het antwoord van minister De Jonge (VWS) en collega Schouten (LNV), verzonden enkele uren na het ingaan van het Kamerreces (fijne timing). De brief werd aangekondigd in een persbericht met de omfloerste titel: ‘Kabinet scherpt maatregelen aan na nieuwe besmettingen nertsenbedrijven’. Het venijn zat zoals zo vaak in de staart, ofwel aan het einde van de brief.
In plaats van preventief te gaan ruimen, geven beide bewindslieden toestemming om het vervoersverbod van nertsen en mest ‘onder voorwaarden’ op te heffen. Dit ‘vanwege groei en omvang van de pups’ en groeiend mestprobleem binnen de fokkerijen. Dit besluit, genomen uit overwegingen van ´dierenwelzijn´, gaat regelrecht in tegen de oproep van de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. Voorzitter Jorritsma reageerde vrijdagavond dan ook boos op Twitter: “Zo gaat het altijd met dit ministerie!!!”, gevolgd door een icoon van een woedend gezicht.
Voorwaarden boterzacht
Die reactie kunnen wij ons heel goed voorstellen. Opheffen van het vervoersverbod is volstrekt onverantwoord en onacceptabel gelet op de besmettelijke situatie op nertsenbedrijven. Bovendien zijn de voorwaarden om de kans op verspreiding van het virus ‘te verkleinen’ boterzacht. Een steekproef zou voldoende zijn om te bepalen of het virus aanwezig is op een bedrijf. Verder gaan de nertsen volgens de brief ´bij voorkeur´ naar een locatie waar nu geen dieren zitten. Waar gaan deze nertsen naar toe als er geen voorkeurslocatie beschikbaar is?
Evenmin overtuigend is de aankondiging dat de NVWA scherper toezicht gaat houden. Afgelopen week meldde het ED nog dat de NVWA na de 20e besmetting (!) de eerder afgekondigde maatregelen strikter gaat handhaven. Ronduit schrijnend is een belangrijke wijziging in het protocol, namelijk ´het verplichte gebruik van niet-medische mondkapjes en gezichtsschermen door medewerkers op alle nertsenbedrijven´. Dat is twaalf weken na de eerste besmetting!
Verrast
Epidemioloog Arjan Stegeman (Universiteit Utrecht) die in opdracht van het ministerie de nertsenbedrijven onderzoekt, zei 9 juli in het ED onaangenaam verrast te zijn door de reeks nieuwe besmettingen. Hij sprak van ‘een lek in het systeem’ en verklaarde dat ‘de mens toch de meest waarschijnlijke bron blijft’ van de besmettingen. Het is waanzin om tegen deze achtergrond het vervoersverbod op te heffen.
Bij het verplaatsen van nertsen wordt het contact tussen mensen en nertsen nóg intensiever. Kennelijk is LNV de varkenspest van 1997 alweer vergeten. Nadat destijds een vervoersverbod was afgekondigd, werden er nog massaal varkens verplaatst met als gevolg dat het virus op grote schaal werd verspreid. Hetzelfde dreigt nu opnieuw te gebeuren. Ook nertsenhouders zijn er bepaald niet gerust op: ‘Iedereen denkt: wie is de volgende?’ (ED 11-7).
Allerminst onder controle
Beide ministers geven in hun brief aan dat er ‘ondanks alle getroffen maatregelen nog steeds besmettingen worden geconstateerd en er geen duidelijkheid is over de introductieroute van het virus op de bedrijven’. Bovendien zijn de laatste twee besmettingen in Limburg opgetreden. Dit geeft aan dat het virus onder nertsen allerminst onder controle is. Mede gelet op het feit dat de NVWA kennelijk niet in staat is adequaat te handhaven, is preventief ruimen de enige optie om ernstige risico’s voor de volksgezondheid te voorkomen.
Jan van Hoof, voorzitter Mens, Dier & Peel
Jos van de Sande, arts Maatschappij en Gezondheid, Artsenforum Gezondheid Natuur en Milieu
Jan Hoevenaars, oud-huisarts nu raadslid Sociaal Gemert-Bakel
[Versies van dit artikel zijn op 14 juli verschenen in het ED en op 16 juli in het BD]
Incidentie Covid-19 (t/m 14 juli)
Onderstaand kaartje geeft de incidentie aan van Covid-19 (coronavirus) per 100.000 inwoners tot en met 14 juli (bron: RIVM).
Uit cijfers van het RIVM blijkt dat het aantal besmettingen met COVID-19 bij mensen tot en met 14 juli 2020 het hoogste was in Gemert-Bakel en Sint Anthonis. Dat zijn ook de gemeenten waar tot dusver de meeste nertsen zijn geruimd. Bron: Brabants Dagblad
Advies OMT-Z en BOA-Z
Fragment uit een Kamerbrief van 3 juni, waarin het Outbreak Management Team Zoönosen (OMT-Z) waarschuwt voor hogere kans op besmetting van mensen via nertsen. Een deel van het Bestuurlijk Afstemmingsoverleg Zoönosen (BAO-Z) pleitte daarom op 3 juli al voor het preventief ruimen van álle nertsen, maar dat advies hebben de ministers De Jonge (VWS) en Schouten (LNV) naast zich neergelegd…
Het is simpel: “Den Haag” is ver genoeg af van Brabant!