Gemert-Bakel negeert plicht bescherming vleermuizen

GEMERT – Mens, Dier & Peel heeft afgelopen zomer twee bezwaarschriften ingediend tegen het voornemen om LED-verlichting te plaatsen rondom de vijf sportvelden in de gemeente Gemert-Bakel. Uiteraard is het belangrijk dat er waar mogelijk wordt bespaard op energieverbruik, maar dat ontslaat het gemeentebestuur niet van de wettelijke plicht om zorgvuldig om te gaan met bedreigde diersoorten, waaronder vleermuizen. De Commissie Bezwaarschriften stelde Mens, Dier & Peel in het gelijk.

De gemeente stelde in haar verweer dat de LED-verlichting:

1. getoetst is aan het bestemmingsplan en dat de bestemming sport onherroepelijk is;
2. er qua afstand en omvang geen effect is op N2000-gebieden;
3. getoetst is aan richtlijn NSVV art 3.148 Activiteitenbesluit, dat omwonenden en flora- en fauna geen lichthinder ondervinden, en dat daarmee voldaan is aan het principe van zorgvuldigheid.

Mens, Dier & Peel wees dit verweer af met de volgende argumenten:

Ad 1 Toets bestemmingsplan
Verwijzen naar het bestemmingsplan is geen steekhoudend c.q. relevant argument met betrekking tot beschermde diersoorten.

Ad 2 Afstand tot N2000-gebieden
Ook dit is geen steekhoudend argument. De bescherming van vleermuizen geldt namelijk ook buiten N2000-gebieden. Vleermuizen zijn in Nederland sinds 1973 beschermd. Met de komst van de Europese Habitatrichtlijn in 1992 en de uitwerking daarvan in de Natuurbeschermingswet en de Flora-en faunawet in 1998, is de bescherming ook gaan gelden buiten natuurgebieden. Onder bescherming van het leefgebied van vleermuizen vallen: winter- en zomerverblijven, verbindingsroutes en voedselgebieden.

De Natuurbeschermingswet en de Flora- en faunawet zijn in 2017 opgevolgd door de Wet Natuurbescherming. Kern van de wettelijke bescherming van vleermuizen zijn de volgende verbodsbepalingen (Wnb art. 3.5):

1. Het is verboden soorten in hun natuurlijke verspreidingsgebied opzettelijk* te doden of te vangen.
2. Het is verboden vleermuizen opzettelijk* te verstoren.
3. Het is verboden de voortplantingsplaatsen of rustplaatsen** van dieren te beschadigen of te vernielen.

Ad 3 NVSS-richtlijn
De derde pijler onder het verweer van de gemeente is evenmin steekhoudend. De opgevoerde “NVSS-richtlijn” is namelijk géén wettelijk goedgekeurde c.q. onafhankelijke gedragscode en is daarom géén relevante toets m.b.t. de impact op beschermde diersoorten. Op de NVSS-website lezen we: “De missie van de NSVV is: het vergroten en delen van kennis over licht en verlichting, met als doel de toepassing van licht in de samenleving te vergroten.” Bovendien is de zogenaamde richtlijn waarnaar wordt verwezen niet openbaar en niet gratis te raadplegen.

Gemeente verzuimt onderzoeksplicht
Mens, Dier & Peel stelde dat de gemeente heeft verzuimd haar wettelijke verplichting na te komen tot bescherming van bedreigde diersoorten (in casu vleermuizen) en eerst onafhankelijk onderzoek had moeten laten uitvoeren, alvorens een vergunning af te geven voor het aanleggen van deze LED-verlichting. In de gedragscode voor vleermuisonderzoek staat verder dat het vereist is om ook uitsluitsel te verkrijgen over welke soorten aanwezig zijn en wat hun verblijfplaatsen zijn. Verder hebben wij de gemeente gewezen op de gekozen ultrawitte LED-verlichting, terwijl uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat juist dit type verlichting bijzonder schadelijk is voor vleermuizen.

Advies Commissie Bezwaarschriften
De commissie stelt in haar advies vast dat het college geen onderzoek heeft verricht naar aanwezige beschermde dieren- en plantensoorten. Daardoor heeft het college niet gemotiveerd dat geen vergunning op grond van de Wet Natuurbescherming in verband met soortenbescherming is vereist en dat dus ook geen sprake is van het aanhaken van deze activiteit bij de omgevingsvergunning.

‘De bestreden besluiten zijn naar het oordeel van de commissie dan ook in strijd met de daarvoor vereiste zorgvuldigheid op grond van artikel 3:2 van de Awb tot stand gekomen. Daarnaast zijn de besluiten, in strijd met artikel 3 :46 van de Awb, niet op alle punten voorzien van een voldoende motivering. Afhankelijk van nader onderzoek en motivering moet worden bezien of de bestreden besluiten in stand kunnen blijven met een aangepaste motivering dan wel of de bestreden besluiten moeten worden herroepen’, aldus het advies.

Quickscan IVN-lid
Bij een quickscan, afgelopen zomer uitgevoerd door een lokaal IVN-lid, is gebleken dat rond sportpark Molenbroek de volgende vleermuissoorten voorkomen: laatvlieger, gewone dwergvleermuis, grootoorvleermuis, ruige dwergvleermuis, rosse vleermuis en waarschijnlijk ook de watervleermuis. Rond de sportparken in De Rips en Milheeze zijn er aanwijzingen dat daar nog de nog zeldzamere grijsoorvleermuis voorkomt. Alle reden dus om zorgvuldig met deze bedreigde dieren om te gaan.

Wordt vervolgd…