Brabant zit al decennia met een enorm probleem: een veel te grote veestapel en als gevolg daarvan een giga-mestoverschot. Op dit probleem wordt al jaren een greenwash-operatie losgelaten. Provincie en veesector praten over ‘mestverwaarding’ en noemen het zelfs ‘het bruine goud’. Sinds de oorlog in Oekraïne wordt mestvergisting bovendien gepresenteerd als een zogenaamd alternatief voor Gronings aardgas. Als je dingen maar vaak roept en de one-liners maar vaak genoeg herhaalt, gaan ze het vanzelf geloven. Of niet?
Wat is mest? Mest bestaat grotendeels uit water (90%) met daarin stikstof (N), fosfaat (P) en wat kalium (K). Met name het overschot aan stikstof en fosfaat hangt de agrosector als een molensteen om de nek. Oorzaak: Nederland importeert veel veevoer en kunstmest.
44% stikstof verdwijnt in milieu
We beperken ons even tot stikstof. In 2021 importeerde ons land 408 miljoen kg stikstof via veevoer en 213 miljoen kg stikstof in de vorm van kunstmest (CBS, CLO). Datzelfde jaar lekte 203 miljoen kg stikstof weg naar bodem en grond- en oppervlaktewater en verdween 87 miljoen kg in de lucht. Opgeteld belandde 290 miljoen kg (44%) ongebruikt in ons leefmilieu Slechts iets meer dan de helft werd omgezet in vlees, kaas en eieren, plus een beetje mestexport.
Mest exporteren is kostbaar, want mest bestaat voor 90% uit water. Een van de ‘oplossingen’ om de mestplas hanteerbaarder te maken, is mestvergisting. Het probleem is dat mest nauwelijks valt te vergisten wegens een gebrek aan organische stof dat nodig is om methaangas (CH4) te produceren. Daarom worden extra producten toegevoegd die wél energie leveren, waaronder mais en allerlei reststromen. Tijdens het vergistingsproces wordt koolstof (C) door bacteriën omgezet in gas (CH4). Echter, na afloop blijft de kern van het mestprobleem, stikstof en fosfaat, achter in de vergistingstank.
Slecht rendement & veel subsidies
Een aanzienlijk deel van het geproduceerde gas wordt bovendien gebruikt om het vergistingsproces gaande te houden (25%-40%). Ook gaat een deel verloren (5%-15%). Na aftrek van gasgebruik voor stalverwarming en nabehandeling van achtergebleven mest) rest de vraag: hoeveel gas blijft er dan uiteindelijk netto over voor levering aan huishoudens?
Daar komt bij dat de overheid sinds 2008 in totaal € 4,3 miljard aan subsidies heeft uitgetrokken voor mestvergisters. Dat is niet alleen strijdig met het principe ‘de vervuiler betaalt’. Het leidt ertoe dat burgers twee keer moeten betalen voor hetzelfde gas: één keer aan het energiebedrijf én nogmaals via de belastingen. Dat plaatst de slogan ´het bruine goud´ in een geheel ander daglicht. De vervuiler (vee-industrie) wordt zwaar gesubsidieerd van het mestprobleem af geholpen, terwijl de oorzaak buiten schot blijft: de gigantische import van veevoer en het gebruik van kunstmest.
Greenwashing & end-of-pipe
Het is onbegrijpelijk dat politici deze greenwashing blijven promoten, zoals vorige week tijdens een symposium “Mest, het bruine goud” in Den Bosch. Nota bene georganiseerd onder leiding van Elies Lemkes-Straver, gedeputeerde in reservetijd en ex-directeur van boerenbond ZLTO. Volslagen verdwaald twitterde de provincie 20 juni dat er ‘op termijn eerder een tekort aan mest is’. Lemkes negeert ook een meerderheid in Provinciale Staten die vorig jaar deze end-of-pipe benadering afwees.
Maar er zijn kansen. Nu de agro-gezinde fracties in de oppositiebanken lijken te belanden, kan de VVD de doorslag geven. De liberale uitgangspunten zijn maximale vrijheid voor het individu, zonder de vrijheid van een ander aan te tasten. Het eerste deel is gelukt, maar nu nog het tweede deel. Waarom moeten hardwerkende Brabanders meebetalen aan het mestprobleem en op de koop toe in de stank zitten? Het wordt tijd dat we stoppen met die miljarden verslindende subsidies die niets oplossen en ten koste gaan van onze portemonnee en leefomgeving. Kom op liberalen!
Dit artikel verscheen op 5 juli 2023 als opiniebijdrage in het ED.
- Brabants Burgerplatform
- Mens Dier & Peel
- Groen Kempenland
- Milieuvereniging Land van Cuijk
- Stop de Stank Deurne
Goed geschreven. Het “bruine” goud? In de Middeleeuwen, waren er ook slinkse lieden, die wel effe lood in goud zouden veranderen. Zogenaamde alchemisten. Een hunner kon zelfs p** in goud veranderen! Met deze kwakzalvers en tovenaars, liep het vaak slecht af. Er is nu een analogie met de middeleeuwse alchemie. Gewoon: boerenbedrog! Al jaren zit de Brabander in een moeras van leugens, gepropageerd door de veebaronnen en hun fanclubs en… overheid.
Zoals landbouwontwikkelingsgebied (LOG): dit betrof geen landbouw, maar veefabrikage. Stank werd geur. En de term geurnorm werd klakkeloos, ook door gemeenten, gekopieerd. De zogenaamde luchtwasser, die luchtfietserij bleek, op lekke banden met gebakken lucht uit luchtkastelen. De mestvergister, die een mestvergiSSer is. Laatst weer de tovervloeren, die p*** en p**, zouden verdelen, en veredelen, waarbij zelfs een soort robotgrasmaaier als amulet werd aangevoerd.
En heden wil de veebaron, dieren africhten, zodat deze op de gewenste wijze p**** en p****? Straks ook nog uitlaatservice, zoals een hond? Gek.. gekker…Nederland. En dat met onze belastingcenten? Krijgt een eenvoudige schoenmaker, bijvoorbeeld, ook deze voordelen van de “overheid”?