GEMERT-BAKEL – De gemeente Gemert-Bakel staat met stip op nr. 1 als het gaat om het aantal nertsen in Nederland. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat er in deze gemeente in 2011 maar liefst 216.023 moederdieren waren gehuisvest ofwel 22 procent van het landelijk totaal. Gemiddeld krijgen deze teven in het voorjaar 4 tot 5 jongen. Dat betekent dat er gedurende zomer en herfst tussen de 850.000 en 1 miljoen nertsen in Gemert-Bakel verblijven.
Uit de cijfers van het CBS blijkt dat er ook in andere Peelgemeenten grote aantallen nertsen worden gehouden. Zo staat de gemeente Peel en Maas op nr. 2 met 71.121 moederdieren en Sint Anthonis op nr. 3 met 67.793 teven. In de top 10 van Nederland staan (naast Putten en Overbetuwe) de volgende gemeenten: Deurne, Horst aan de Maas, Laarbeek, Gennep en Boxmeer. Bij elkaar opgeteld werden er in deze tien gemeenten in 2011 in totaal 630.000 moederdieren gehouden. Omgerekend is dat 64 procent van het landelijk totaal.
Deze grafiek toont het aantal nertsen (moederdieren) in de top 10 van gemeenten van Nederland en het totaal aantal nertsen binnen deze gemeenten. Bron: CBS
De getallen van het CBS tonen verder aan dat het aantal nertsen in Nederland tussen 2000 en 2011 met 66 procent is gestegen van circa 590.000 naar 978.000. In de top-10-gemeenten was sprake een nog hogere stijging, namelijk 135 procent. Mede daardoor nam het aandeel van de top 10 gemeenten toe van 45 naar 64 procent van het totaal aantal nertsen in Nederland.
4 miljoen nertsen in 10 gemeenten
Samen herbergen deze 10 gemeenten vanaf het voorjaar tot het najaar circa 4 miljoen nertsen. Circa een kwart daarvan verblijft in de gemeente Gemert-Bakel. Aan het einde van het jaar wordt het grootste deel van deze nertsen geslacht vanwege de pels. Slechts een selectie van de dieren blijft over om het daarop volgende jaar (opnieuw) jongen te krijgen.
Deze tabel toont de top 10 van gemeenten in Nederland met het grootste aantal nertsen (moederdieren) van 2000 t/m 2011. Gemert-Bakel staat met stip bovenaan de lijst. De cijfers van de gemeente Peel en Maas zijn (t/m 2008) samengesteld uit de voormalige gemeenten Helden, Kessel, Leudal en Maasbree. Bron: CBS
Provincies
Uit voorgaande cijfers bleek al dat de provincie Brabant en Limburg stevig vertegenwoordigd zijn in de nertsenhouderij met 523.347 respectievelijk
159.503 moederdieren in 2011. De provincie Gelderland bezet de derde plaats met 167.486 moederdieren.
Deze grafiek toont het aantal nertsen (moederdieren) per provincie en de ontwikkeling tussen 2000 en 2011. Bron: CBS
Brabant en Limburg
In Brabant nam het aantal nertsen tussen 2000 en 2011 toe met 72 procent. In Limburg zelfs met 96 procent. De grootste stijger was Flevoland met 225 procent (maar daarbij gaat het om relatief lage aantallen: van 4.000 naar 13.000 dieren). Landelijk steeg het aantal nertsen in deze periode met 66 procent.
Deze tabel toont het aantal nertsen (moederdieren) per provincie van 2000 t/m 2011. Bron: CBS
Peel, Land van Cuijk en Noord-Limburg
Wanneer we inzoomen op de Brabantse Peel (Westelijk Peelgebied), Land van Cuijk en Noord-Limburg dan wordt het beeld nog sterker. In 2011 waren er bijna 620.000 moederdieren in deze regio gehuisvest ofwel tweederde deel (63 procent) van het landelijk totaal. Ten opzichte van 2000 bedroeg de stijging in deze drie regio’s in 2011 maar liefst 82 procent (tegenover landelijk 66 procent).
Deze grafiek toont het aantal nertsen (moederdieren) in de Brabantse Peel, Land van Cuijk en Noord-Limburg tussen 2000 en 2011. Bron: CBS
Op basis van gemiddeld 4 tot 5 jongen per worp verblijven er tussen voor- en najaar in deze regio tussen de 2,5 en 3 miljoen nertsen. Verder tonen de cijfers aan dat er tussen 2000 en 2011 sprake is van een aanzienlijke stiging van het aantal nertsen in deze regio. Dat is onder meer te wijten aan het ontbreken van aequate regelgeving om het aantal nertsen in Nederland te beperken. Binnen de pelsdierhouderij gelden namelijk geen quota zoals bij andere diersoorten.
Deze tabel toont het aantal nertsen (moederdieren) in De Peel, Land van Cuijk en Noord-Limburg en het aandeel en stijging ten opzichte van de landelijke aantallen. Bron: CBS
Overlast en risico
Afgezien van de vraag of het moreel en ethisch verantwoord is om dieren te houden enkel en alleen vanwege hun pels, zorgen nertsenhouderijen voor overlast voor omwonenden in de directe omgeving. Daarbij gaat het vooral om stank- en vliegenoverlast. Ook op dit punt schiet de wetgeving in Nederland ernstig tekort. Daarnaast kan het voederen van grote hoeveelheden slachtafval (onder meer afkomstig van kippenslachterijen en visverwerkende bedrijven) een risicobron vormen. Met name in afvalresten uit de kippenindustrie komen grote hoeveelheden salmonella en ESBL voor.
Ook in ons dorp De Rips zijn de laatste jaren een enorme hoeveelheid nertsen geplaatst en deze eigenaar heeft onlangs een nieuwe lokatie opgekocht en mijn vrees dat ook daar weer nertsen worden geplaatst is niet uitgesloten. Hij heeft aangegeven er luchtwassers op te plaatsen, maar ik heb me laten vertellen dat er op een open systeem, zoals de nertsen, moeilijk luchtwassers te plaatsen zijn. Bij een afgesloten bevolkings onderzoek bleek dat de ammoniak uitstoot in dat gebied erg hoog lag.