GEMERT-BAKEL – Donderdag 12 april vindt in de gemeenteraad van Gemert-Bakel een discussie plaats over de bouw van een mestverwerkingsfabriek op bedrijventerrein De Fuik in Handel. Volgens de plannen zou op die locatie een mestfabriek moeten komen om jaarlijks 130.000 ton drijfmest te verwerken. Stichting Mens, Dier & Peel zet grote vraagtekens bij de bouw van deze installatie.
Een mestfabriek nabij een camping?
Op de eerste plaats vragen wij ons af of De Fuik, direct grenzend aan camping De Rooye Asch, überhaupt geschikt is voor dergelijke activiteiten. De kans op stankoverlast valt zeker niet uit te sluiten. Daarnaast zijn voor de aanvoer van mest circa 4.000 vrachtwagentransporten per jaar nodig. Daar komt het transport van allerlei hulpstoffen en afvoer van ‘producten’ nog bovenop.
Een tweede aandachtspunt, zeker niet onbelangrijk, is de vraag of mestfabrieken het mestprobleem daadwerkelijk gaan oplossen? Dinsdag 27 maart heeft stichting Mens, Dier & Peel hierover een druk bezochte informatie-avond gehouden in Venhorst in samenwerking met Milieuvereniging Land van Cuijk. Aanwezig waren diverse politici uit Gemert-Bakel, Boekel en omliggende gemeenten.
Overschot: 325.000 vrachtwagens
De avond was belegd naar aanleiding van plannen voor de bouw van ruim 20 mestverwerkingsinstallaties in de Peelregio. In deze grensstreek tussen Brabant en Limburg wordt elk jaar ruim 8 miljard kilo mest geproduceerd. Van deze enorme hoeveelheid mest mag volgens de geldende gebruiksnormen slechts 40 procent op akkers en weilanden worden gebruikt. De rest, 60 procent, is overschot en moet worden afgevoerd of verwerkt. Omgerekend komt dat voor Brabant en Limburg neer op circa 325.000 vrachtwagens per jaar.
Import van grondstoffen (soja) uit Zuid-Amerika en export van mineralen naar Europa is geen duurzame kringloop.
De veehouderijsector denkt dit probleem op te kunnen lossen door tientallen mestfabrieken te bouwen. Tijdens de informatie-avond in Venhorst werd aangetoond dat mestfabrieken hooguit het volume van de meststroom verkleinen (verwijderen van water om de transportkosten te beperken voor de veehouder), maar in feite niets doen aan het herstellen van de verstoorde mineralenbalans. Deze disbalans ontstaat door de import van grote hoeveelheden veevoer (met daarin mineralen) uit onder meer Zuid-Amerika.
Ingedikte mest als kunstmest?
In feite zou je het overschot aan mineralen dat via de maag van varkens, kippen en runderen in de mest terecht komt weer terug moeten brengen om een gesloten kringloop te krijgen. Dat is natuurlijk niet haalbaar. Het transporteren van ingedikte mineralen uit mestfabrieken naar bijvoorbeeld Duitsland is echter evenmin een oplossing voor dit probleem.
Voorstanders van mestfabrieken beweren verder dat ingedikte mest of mineralen ingezet kunnen worden ter vervanging van kunstmest. Die gedachte is slechts gedeeltelijk waar. In de praktijk is namelijk maar 5 procent van de fosfor die in de Nederlandse landbouw wordt gebruikt afkomstig uit kunstmest. De kern van het mestprobleem is bovendien niet de fosfor, maar het overschot aan stikstof.
Aanvoer en verlies van stikstof in 2009. Bron: CBS / Compendium.
Helft stikstof gaat verloren
Op dit moment verdwijnt meer dan 50 procent van alle geïmporteerde stikstof in onze bodem, grondwater en lucht. Dit zorgt voor tal van milieuproblemen (vervuiling grondwater, stank, enz). Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek verdween op deze manier in 2009 in totaal 375 miljoen kilo stikstof in het Nederlandse milieu.
Stichting Mens, Dier & Peel vindt daarom dat beperking van de import van grondstoffen en inkrimping van de veestapel eerste prioriteit dient te krijgen. Op die manier pak je het mestprobleem bij de bron aan in plaats van helemaal aan het eind bij de afvoerpijp (lees: mestfabrieken).
Herstel kringlopen
Daarom pleiten wij samen met andere bewoners- en milieugroepen in De Peel voor herstel van (regionaal) gesloten kringlopen, waarbij daadwerkelijk rekening wordt gehouden met het draagvlak van mens, dier en omgeving. Die aanpak is de enige, écht duurzame oplossing. Mestfabrieken zijn dat beslist niet.
Mens, Dier & Peel
