DE PEEL – Per 1 januari 2013 zou er alleen nog maar ‘antibioticagezond vlees’ in de supermarkten liggen. Dat was althans een van de beloften die de Commissie Van Doorn heeft vastgelegd in het rapport ‘Al het vlees duurzaam in 2020’. Net als een eerdere toezegging (verbod op gebruik ‘derde generatie’ antibiotica), is ook deze belofte niet waargemaakt. Uit een rapport van de Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa) blijkt namelijk dat een kwart van de veebedrijven in Nederland qua antibioticagebruik nog steeds in de ‘rode zone’ verkeert.
In recente berichten in de media is gemeld dat het antibioticagebruik in de Nederlandse veehouderij met 55 procent is gedaald ten opzichte van het ijkjaar 2009. Op zichzelf is dat een flinke reductie. Maar afname van de verkoopcijfers zeggen weinig over het feitelijk gebruik van antibiotica op individuele bedrijven of per dier(soort). Eén ding maakt het SDa-rapport wel duidelijk: de belofte ‘antibioticagezond vlees’ is nog ver weg.
Het doel dat de Commissie Van Doorn zichzelf heeft gesteld, leunt zwaar op de inzet en bereidheid van de supermarkten (retail) om gezonder vlees in de schappen te leggen. Deze bereidheid hangt niet alleen samen met het betalen van een eerlijke prijs, maar vooral ook met mogelijkheden binnen de huidige veesector om tot reductie van het antibioticagebruik te komen. Door de hoge veedichtheid is op diverse locaties sprake van een verhoogde infectiedruk. Ook spelen schaalvergroting en omstandigheden op bedrijfsniveau een rol bij het terugdringen van het gebruik aan middelen.
Beperken megabedrijven
Volgens het RIVM is het in ieder geval belangrijk om het antibioticumgebruik op bedrijven, megabedrijven in het bijzonder, zoveel mogelijk te beperken. Ook dienen megabedrijven volgens het RIVM op een bepaalde minimum afstand van elkaar te staan, om te voorkomen dat varkens en kippen op één megabedrijf worden gecombineerd. ‘Gezien het feit dat potentiële risico’s ook grotere gevolgen kunnen hebben, is het duidelijk dat management en vakmanschap een relatief grotere rol zullen spelen en dat men beter voorbereid moet zijn op een calamiteit’. (Bron: Volksgezondheidsaspecten van veehouderij-megabedrijven in Nederland; zoönosen en antibioticumresistentie, PDF RIVM, feb. 2008).
De vraag is of onze overheid het zich kan permitteren om de verantwoordelijkheid voor de volksgezondheid nog langer uit handen te geven en over te laten aan factoren én actoren binnen de vee- en vleessector. De markt dwingt veehouders tot steeds verdergaande kostprijsverlaging met alle risico’s en gevolgen van dien. Binnen de supermarkten speelt kostprijsreductie enerzijds en winstmaximalisatie anderzijds eveneens een hoofdrol. De prijs wordt nu al betaald door het milieu en de dieren en uiteindelijk… (laten we hopen dat zorgen dat het niet zover komt) onze volksgezondheid. Mocht het toch zover komen, dan is de schade niet te overzien.
- Zie ook: Rapport ‘Al het vlees duurzaam’ vaag en niet onderbouwd
- Omroep Brabant: Brabant haalt eerste doelen vleesproductie niet
Vraag:
Klopt deze stelling die ik vaak hoor zeggen door mensen die bij de veehouderij betrokken zijn:”Er wordt minder antiobiotica gebruikt als voorheen”
Het blijkt dan dat er welliswaar minder wat betreft kwantiteit wordt gebruikt, maar dat deze “mindere” hoeveelheid meerdere malen sterker is geconcentreerd dan de antibiotica die eerder werd toegepast.
Heleen, het antibitocia gebruik is drastisch verminderd in de veehouderij. Wat onterecht wordt verondersteld in dit artikel is dat Commissie van Doorn verantwoordelijk zou zijn voor het schetsen van een ideaal scenario. Het scenaria van de CvD is slechts een richtlijn die wordt gebruikt om de veehouderij verder te verbeteren. Tevens wordt hier in grote mate uitgelicht dat de 3e en 4e generatie cefalosporinen nog veel gebruikt worden, terwijl deze cefalosporinen en fluoroquinolonen zijn gedaald met resp. ruim 90% en ruim 40%. De veehouderij is goed onderweg en artikelen als deze zijn slechts bedoeld om tegen de veehouderij aan te schoppen. Helaas realiseerd niet elke burger en consument zich dat een sector, goed voor 7 miljard euro garant staat voor voedselzekerheid en een gezonde economie. Laten we als maatschappij zorgen dat er verantwoord geproduceert wordt in plaats van alles af te kraken en weg te vegen, dat is geen oplossing.
@Linda: De bron waar je naar verwijst, is een tekst zonder bronvermelding van de herkomst van de genoemde percentages. Er wordt gesteld dat (citaat) ‘Het verbruik van kritische antibiotica (3e en 4e generatie cefalosporinen en fluoroquinolonen) is gedaald met respectievelijk ruim 90% en ruim 40%.’ (einde citaat). Er wordt echter niet bij vermeld ten opzichte van welk jaar. Bovendien gaat het volgens dit bericht uitsluitend om de pluimveehouderij.
Een daling betekent nog altijd dat er 3e en 4e generatie middelen worden gebruikt. Uit de recent verschenen Rapportage SDa Gebruik derde keuze antibiotica 2011, 7 maart 2013 blijkt dat deze middelen nog steeds worden gebruikt in de veehouderij. Dat is vanuit het oogpunt van de volksgezondheid zeer onwenselijk. Je kunt niet een beetje door rood licht rijden…
De SDa heeft in haar benchmarkrapport (juni 2012) verder kanttekeningen geplaatst bij de door diverse sectoren aangeleverde cijfers. Ze zijn niet uniform qua opbouw en daardoor slecht onderling vergelijkbaar. Daarnaast zeggen generieke cijfers weinig over de situatie op bedrijfsniveau. Volgens de SDa bleek het 95 percentiel qua gebruik in 2011 / 2012 onhaalbaar en werd om die reden besloten het 75 percentiel te hanteren.
We ontkennen niet dat er belangrijke stappen zijn gezet binnen de veehouderij. Maar we zijn er nog lang niet. In dat verband verwijzen we naar een recent artikel op onze site: ‘Antibiotica in vlees leidt tot MRSA bij de mens‘. Verder verwijzen we naar het artikel ‘Rapport ‘Al het vlees duurzaam’ vaag en niet onderbouwd‘